คำชี้แจงแลตักเตือนผู้ที่จะมาในงานพระบรมศพ

(อัญเชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นประดิษฐานบนพระยานมาศสามลำคาน  : ที่มา https://www.matichon.co.th/news/340081)

เจ้าพระยายมราช เสนาบดีกระทรวงนครบาล ขอประกาศให้ชนทั้งหลายทราบทั่วกัน 

ด้วยตามประกาศลงวันที่ ๒๘ กุมภาพันธ์ ร.ศ.๑๒๙ แจ้งกำหนดการพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง แลพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ประชาชนทั้งปวง มีโอกาศที่จะบำเพ็ญการกุศลอย่างหนึ่งอย่างใดสนองพระเดชพระคุณได้ตามความปราถนา ความแจ้งอยู่ในประกาศนั้นแล้ว

จึงขอชี้แจงตักเตือนมาให้ทราบว่า ถ้าผู้ใดมีความปรารถนาจะเข้าไปในพระบรมมหาราชวังในวันงานพระบรมศพ ณ วันที่ ๑๓ ที่ ๑๔ ที่ ๑๕  มีนาคม ก็ดี หรือมาคอยเฝ้าถวายบังคมพระบรมศพตามระยะทางในวันเชิญพระบรมศพจากพระบรมมหาราชวังไปสู่พระเมรุมาศ ณ ท้องสนามหลวง คือ วันที่ ๑๖ มีนาคมก็ดี หรือในที่ประดิษฐานพระบรมอัษฐิ คือ วันที่ ๑๗_๑๘_๑๙_๒๐ มีนาคม ก็ดีควรแต่งตัวให้เรียบร้อยด้วยเครื่องขาว คือ นุ่งผ้าขาวสวมเสื้อขาวทุกคน ถ้าเปนชาติที่มีธรรมเนียมแต่งกายไว้ทุกข์อย่างอื่น ก็ควรแต่งตามธรรมดานิยมในลัทธิแห่งตน

(พระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ)

๒ ในเวลาเชิญพระบรมศพไปสู่พระเมรุมาศนั้น บรรดาชนทั้งปวงซึ่งมาประชุมกันเฝ้าอยู่ตามระยะทางนั้น ให้มีกำหนดอยู่ได้ดังนี้ 

ระยะทางตามถนนมหาราชตอนท่าราชวรดิษฐให้อยู่ได้แต่เฉภาะภายในสนาม ในถนนสนามไชยให้ประชุมอยู่ได้แต่เฉภาะในสนามสองข้างถนนตลอดไปจนถึงบริเวณท้องสนามหลวง ในท้องสนามหลวงให้อยู่ได้แต่ตอนเหนือถนนพระจันทร์ขึ้นไป

๓ ถ้าผู้ที่เฝ้าอยู่สองข้างทางมีประสงค์จะตามไปส่งพระบรมศพที่พระเมรุมาศในเวลาถวายพระเพลิงก็ควรรอให้สิ้นกระบวน คือ จนหมดแถวทหารกระบวนหลังเสียก่อนจึงตามไป แลผู้ที่มีเครื่องสักการบูชาจะกระทำสักการบูชา เมื่อเวลาพระมหาพิไชยราชรถซึ่งประดิษฐานพระบรมโกศผ่านไป หรือจะกระทำสักการบูชาที่พระเมรุมาศท้องสนามหลวงในเวลาถวายพระเพลิง หรือทั้ง ๒ แห่งก็ได้ตามความปรารถนา

(กระบวนแห่พระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวประดิษฐานโดยพระมหาพิชัยราชรถ : ที่มา https://www.matichon.co.th/news/340081)

๔ ในวันที่ ๑๖ มีนาคม นั้น ตั้งแต่เวลาเช้า ๕ โมงล่วงแล้วไปห้ามมิให้บรรดารถทั้งปวงไปมาในถนนสนามไชย ถนนเชตุพน ถนนท้ายวัง ถนนน่าพระลานระหว่างประตูวิเศษไชยศรี ถึงถนนสนามไชย ถนนพระจันทร์ ในระหว่างท้องสนาม แลในถนนมหาราชด้านเหนือ ให้ไปมาตั้งแต่ถนนพระจันทร์ถึงป้อมทัศนนิกรด้านใต้ให้ไปมาได้ ตั้งแต่ปากคลองตลาดเพียงวังพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม ในถนนราขชดำเนิรใน ให้ไปมาได้ตั้งแต่สพานผ่านพิภพลีลา ถึงมุมถนนพระจันทร์ ในถนนราชินีตอนเหนือ ให้ไปมาได้ตั้งแต่ปากคลองโรงไหม เพียงสะพานผ่านพิภพลีลาตอนใต้ให้ไปมาได้ตั้งแต่ปากคลองตลาดเพียงถนนพระพิพิธ บรรดารถทั้งปวงที่มาทางถนนวัดบุญศิริมิให้ข้ามสพานไป ที่มาทางถนนบำรุงเมือง มิให้ข้ามสะพานช้างโรงสีไป ที่มาทางถนนเจริญกรุงมิให้ข้ามสะพานมอญไป ผู้ที่มีกิจจะไปที่พระเมรุ หรือเข้าไปในพระบรมมหาราชวังจะไปรถใต้ทางถนนน่าพระธาตุ เพียงน่าวังสมเด็จพระเจ้าอัยกาเธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาบำราบปรปักษ์ ถ้าไปทางถนน่าพระลาน ให้หยุดเพียงป้อมทัศนานิกร ผู้ที่มีกิจจะไปวัดพระเชตุพน ก็ไปได้ทางถนนมหาราช เพียงที่กำหนดไว้ หรือทางถนนพระพิพิธ ผู้ที่จะไปปรำริมถนนสนามไชย ถ้าจะไปรถให้ไปเสียก่อน ๕ โมงเช้า แล้วให้รถกลับออกมาอยู่นอกเขตร์ที่ห้าม ขอให้ทุกๆ คนจงตั้งใจทำให้ต้องตามที่ได้แนะนำตักเตือนมานี้จงทุกประการ

ประกาศมาแต่กระทรวงนครบาล

ณ วันที่ ๑ มีนาคม รัตนโกสินทรศก ๑๒๙